Hôm 3/5, đang trong kỳ nghỉ lễ nhưng tôi vẫn may mắn đăng kiểm được nhờ đọc thông tin trên báo về việc một số trung tâm làm xuyên lễ.
Có lẽ do nhiều chủ xe đi chơi dịp nghỉ lễ chưa về, hoặc không biết một số trung tâm đăng kiểm mở cửa sớm trong ngày cuối cùng của kỳ nghỉ, nên còn chỗ trống để tôi đăng ký trực tuyến (online). Tra cứu qua hệ thống đặt lịch trực tuyến, tôi được biết lịch đăng kiểm xe ở các trung tâm đều đã kín đến nhiều tuần tới. Báo chí phản ánh nhiều nơi chủ xe còn phải bốc số và chờ 2 đến 3 tháng sau mới đến lượt.
Trải nghiệm đăng kiểm của tôi lần này là các nhân viên ở trung tâm đều làm việc nghiêm túc, đúng quy trình. Nếu như trước đây chủ xe thường bỏ 100.000 đến 200.000 đồng ở lại xe thì bây giờ chúng tôi được dặn dò là phải cất tiền đi, nếu không nhân viên sẽ không tiếp nhận hồ sơ.
Tôi xếp hàng từ 7h10 đến khoảng 9h30 thì tới lượt đưa xe vào khám. Các chủ xe sau khi cho xe vào khám đợi nhận kết quả hầu hết đều cảm thấy căng thẳng, hồi hộp do lo sợ xe bị mắc lỗi nào đó phải đi khắc phục, sau đó phải xếp hàng chờ tới lượt đăng kiểm lại. Thái độ làm việc của các đăng kiểm viên bình thường, “soi lỗi” rất kỹ lưỡng. Dễ dàng nhận thấy năng suất lao động (số xe hoàn thành đăng kiểm của một trung tâm trong ngày) giảm đáng kể so với trước đây, trong khi lượng xe đã, đang và sẽ đến lượt đăng kiểm là rất lớn.
Cục Đăng kiểm Việt Nam đang đề xuất cho phép ô tô dưới 9 chỗ (không kinh doanh vận tải) được tự động giãn chu kỳ đăng kiểm. Và đáng mừng là đề xuất này đã được cấp có thẩm quyền thông qua, chờ sửa đổi quy định liên quan để thực hiện. Theo tôi, việc này lẽ ra chúng ta có thể làm sớm hơn, khi miễn kiểm định xe mới và giãn chu kỳ đăng kiểm hồi tháng 3 vừa rồi.
Xe không kinh doanh vận tải dưới 9 chỗ là nhóm phương tiện sở hữu cá nhân, chủ yếu đi quãng ngắn và được bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên. Cơ quan đăng kiểm cho hay, qua thực tế đánh giá tại các trung tâm, tỷ lệ xe này đạt kiểm định lần thứ nhất khoảng 95%. Như vậy, hầu hết xe này không cần thiết phải kiểm định lại trước khi giãn chu kỳ mà vẫn đảm bảo yêu cầu về an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường.
Theo thống kê, số xe cá nhân dưới 9 chỗ đến hạn kiểm định hàng tháng chiếm khoảng 33-43% trên tổng số phương tiện đến hạn kiểm định. Trong thực tế, việc kéo giãn chu kỳ đăng kiểm xuống còn một nửa cho tất cả xe chưa chắc đủ bù đắp cho hiệu suất công việc bị giảm như tôi đã nêu ở trên. Hơn nữa, nếu tính đến số đăng kiểm viên thiếu hụt do bị bắt thì tình trạng ách tắc ở các trung tâm sẽ còn kéo dài, cần có biện pháp tháo gỡ khẩn cấp.
Chính vì vậy, nếu xe cá nhân dưới 9 chỗ được tự động giãn chu kỳ kiểm định, không phải đến trung tâm nữa thì sẽ lập tức giảm tải cho các đơn vị này, qua đó tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
Vấn đề còn lại là Bộ Giao thông vận tải sớm bổ sung, sửa đổi quy định để thực hiện chủ trương nêu trên. Đặc biệt, các cơ quan cần nghiên cứu cách giãn chu kỳ đăng kiểm sao cho thuận tiện nhất với chủ phương tiện. Tốt nhất là áp dụng việc giãn chu kỳ một cách tự động và chủ xe không cần phải đến các trung tâm đăng kiểm hay bất cứ cơ quan nào để thực hiện thủ tục hành chính.
Được biết, Cục Đăng kiểm Việt Nam dự kiến xây dựng phần mềm để chủ xe đến hạn kiểm định có thể vào ứng dụng (app) đăng kiểm để tự in một giấy xác nhận tự động giãn chu kỳ kiểm định mà không cần phải đến trung tâm đăng kiểm nhằm xin cấp lại giấy chứng nhận đăng kiểm hay tem kiểm định.
Khi lưu thông trên đường, lực lượng cảnh sát giao thông kiểm tra, chủ xe chỉ cần xuất trình giấy xác nhận này chứng minh xe đủ điều kiện về an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường để lưu thông.
Tôi cho rằng, đây là phương án tốt, nên được áp dụng ngay. Ngoài ra, dựa trên thống kê thực tế tại các trung tâm, Cục Đăng kiểm cũng nên đưa ra danh mục khuyến cáo các lỗi mà các xe thường gặp kèm hướng dẫn cách khắc phục. Dựa trên danh mục đó, các chủ các phương tiện có thể chủ động rà soát, kiểm tra và sửa chữa trước khi đưa xe đến các trung tâm đăng kiểm, tránh trường hợp phải đi đăng kiểm nhiều lần, tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho tất cả bên tham gia.
